“Con chim không thể bay chỉ bằng một cánh. Hành trình vào vũ trụ của con người không thể phát triển thêm nữa nếu không có sự tham gia tích cực của phụ nữ”.
Theo số liệu thống kê chưa chính thức, cho tới nay, thế giới có hơn 50 nữ phi hành gia đến từ 7 quốc gia đã thực hiện các chuyến bay vào vũ trụ.
Người phụ nữ tiên phong: Valentina Vladimirovna Tereshkova
Đây là chân dung người phụ nữ đầu tiên trên thế giới bay vào vũ trụ.
Nếu Neil Armstrong (1930-2012) là người đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng vào ngày 20-7-1969, trong chuyến du hành trên tàu Apollo 11 của Mỹ, thì Valentina Vladimirovna Tereshkova là nhà nữ du hành vũ trụ đầu tiên trong lịch sử thám hiểm vũ trụ của loài người.
Ngày 16-6-1963, năm 26 tuổi, Tereshkova lên tàu Vostok 6 (Phương Đông 6) được phóng vào vũ trụ từ sân bay Baikonua, thực hiện chuyến bay Chayka (Mòng biển) trong thời gian gần 3 ngày (70 giờ 50 phút) với 48 vòng quanh quỹ đạo Trái Đất. Số lần bay quanh Trái Đất của bà nhiều hơn tổng số lần của các nhà du hành vũ trụ Mỹ tính đến thời điểm đó.
Toàn bộ sứ mệnh của Tereshkova được giữ bí mật cho tới tận khi quá trình phóng tàu vũ trụ lên quỹ đạo Trái đất thành công.
Kể từ năm 1963 sau khi phi hành gia người Nga Valentina Tereshkova mở đường cho nữ giới bay vào không gian, đã có rất nhiều phụ nữ tiếp bước và phát triển con đường chinh phục không gian của “phái đẹp”.
Người phụ nữ đầu tiên đi bộ ngoài không gian: Svetlana Yevgenyevna Savitskaya
Nữ phi hành gia Liên Xô Svetlana Yevgenyevna Savitskaya chính là người phụ nữ đầu tiên trên thế giới đã bước vào khoảng không vũ trụ.
Svetlana Yevgenyevna Savitskaya sinh ngày 8/8/1948 tại Mátxcơva, Liên bang Nga. Bà là người phụ nữ thứ hai trên thế giới bay vào vũ trụ, 19 năm sau Valentina Tereshkova.
Ngày 17/7/1984, con tàu vũ trụ Soyuz T-12 khởi hành từ sân bay Baikonur cùng phi hành đoàn gồm Vladimir Djanibekov, Svetlana Savitskaya và Igor Volk. Soyuz T-12 bay lên trạm không gian Salyut-7 nơi có ba đồng nghiệp đang làm việc. Đơn vị vũ trụ này – trong đó có Svetlana Savitskaya – được giao nhiệm vụ thực hiện loạt nghiên cứu y tế.
Người Mỹ đầu tiên bay vào không gian: Sally Ride
Đây là chân dung Nữ phi hành gia đầu tiên của Mỹ bay vào vũ trụ
Tổng thống Mỹ Barack Obama gọi bà là “một anh hùng dân tộc và một hình mẫu mạnh mẽ, đã truyền cảm hứng vươn tới các vì sao cho nhiều thế hệ phụ nữ trẻ”.
Đó là những lời ca ngợi dành cho bà Sally Ride, người phụ nữ Mỹ đầu tiên đặt chân vào vũ trụ năm 1983 – lĩnh vực mà trước đó ngoài nam giới thì chỉ có phụ nữ Liên Xô đạt được.
Năm 1983, Sally Ride bay trên chuyến tàu STS-7 phóng từ trung tâm vũ trụ Kennedy ngày 18/6 cùng chỉ huy Robert Crippen, phi công Frederick Hauck và hai đồng nghiệp John Fabian, Norman Thagard. Sứ mệnh kết thúc sau 147 giờ và tàu Challenger hạ xuống căn cứ không quân Edwards ở California ngày 24/6/1983.
Người phụ nữ Mỹ gốc Phi đầu tiên trên thế giới du hành vũ trụ: Mae Carol Jemison
Tiến sĩ Mae Jemison, tên đầy đủ là Mae Carol Jemison (sinh ngày 17/10/1956), là một kỹ sư, bác sĩ và phi hành gia NASA người Mỹ.
Trong sứ mệnh đầu tiên của tàu con thoi Endeavour tháng 5/1992, Mae Jemison vinh dự trở thành người phụ nữ da màu đầu tiên trên thế giới du hành vũ trụ khi cô trở thành phi hành gia của Endeavour trong sứ mệnh đầu tiên mang ký hiệu STS-49.
Thuở còn nhỏ, Mae Jemison luôn tin rằng một ngày nào đó mình sẽ được bay vào vũ trụ. Năm 1987, cô mạnh dạn gửi đơn xin gia nhập NASA với vai trò là phi hành gia và được chấp nhận.
5 năm sau, Mae Jemison đã cùng với 5 phi hành gia khác của NASA và một chuyên gia về trọng tải của Nhật Bản trong 8 ngày nghiên cứu trên Endeavour khi nó quay quanh Trái Đất để hỗ trợ sứ mệnh #SLJ, một nỗ lực chung giữa Nhật Bản và Mỹ.
Sau sứ mệnh trên Endeavour, Mae Jemison từ chức tại NASA và mở một công ty chuyên ứng dụng công nghệ vào đời sống. Với 9 bằng tiến sĩ danh dự về khoa học, kỹ thuật, văn học, cựu phi hành gia NASA muốn thử thách bản thân ở lĩnh vực mới.
Kỷ lục gia: Shannon Matilda Well Lucid
Đây là chân dung nữ phi hành gia giữ kỷ lục sống và làm việc ngoài không gian lâu nhất trong lịch sử khám phá vũ trụ
Bà Shannon Matilda Well Lucid (sinh ngày 14/1/1943) – nữ phi hành gia người Mỹ đang giữ kỷ lục là người phụ nữ có thời gian sống và làm việc ngoài không gian lâu nhất.
Năm 1996, bà đã sống và làm việc ngoài không gian với thời gian 188 ngày, trong đó có 179 ngày trong Trạm Vũ trụ MIR của Nga. Tổng cộng, bà đã thực hiện 5 chuyến bay lên không gian bằng các tàu con thoi: Discovery (1985), Atlantis (1989, 1991 và 1996) và Columbia (1993).
Nhà vô địch dạo bộ không gian: Susan Helms
Là người đã từng 4 lần chinh phục không gian, vào ngày 8/3/2001 Helms cùng nhà du hành vũ trụ Jim Voss đã tiến hành chuyến dạo bộ ngoài không gian kéo dài tới 8 tiếng 56 phút bên ngoài Trạm Vũ trụ quốc tế (ISS), chuyến dạo bộ ngoài không gian lâu nhất kể từ trước đó.
Người phá vỡ kỷ lục: Sunita Williams
Năm 2007, trung tá hải quân Williams đã phá vỡ kỷ lục ở trong không gian của phụ nữ, với hơn 195 ngày liền sống bên trên Trái đất. Ngoài ra, Williams còn nắm giữ kỷ lục có thời gian dạo bộ trong không gian lâu nhất. Trong chuyến chinh phục không gian năm 2007, bà trở thành phi hành gia đầu tiên chạy maratong trên quỹ đạo. Bà là người Mỹ gốc Ấn.
